Những căn nguyên khiến máy tính “chậm như rùa”

Máy tính sau một thời gian sử dụng thì trở nên già cỗi, khởi động chậm chạp, vận hành kém và tắt máy cũng “không kém phần trang trọng”. Sau đây là những nguyên nhân khiến chiếc máy tính góp phần quan trọng trong công việc của bạn chạy chậm đến mức khó tin.

Sau một thời gian dùng máy tính thì rất nhiều chương trình tự động “trao thân gửi phận” vào bộ phận khởi động (Start-up) của Windows. Điều đáng nói là đôi khi những ứng dụng này lại tự động “gửi gắm” vào các mục ẩn của Start-up. Càng nhiều chương trình tải trong quá trình khởi động sẽ khiến máy tính trở nên chậm chạp, đôi khi còn bị “đóng băng” hoàn toàn.

Vì thế, bạn nên hạn chế các chương trình tự động chạy trong khi khởi động để giúp máy tính tăng tốc và cũng cải thiện đáng kể hoạt động của cả hệ thống.

2. Spyware

Các chương trình độc hại “chen lấn” trong Windows Registry và hệ thống file quan trọng là nguyên nhiên quan trọng thứ hai khiến máy tính chạy chậm như rùa.

Các chương trình này thường tự đồng cài vào máy tính của bạn mà bạn không hề biết hoặc không đồng ý trong khi bạn đang cài 1 phần mềm miễn phí. Hoặc spyware tự động “lộng hành” khi bạn truy cập vào các website độc mà không biết.

Vì thế, bạn nên gỡ bỏ các chương trình này càng sớm càng tốt để tăng tốc độ máy tính, và để phòng tránh chúng sẽ phá hủy hệ thống máy tính của bạn.

Bạn có thể gỡ bỏ bằng cách tinh chỉnh trong registry hoặc bằng cách cài phần mềm diệt spyware tự động, như Spywave Doctor.

3. Windows Registry có vấn đề

Registry là nơi chứa các giá trị, các thiết lập mặc định của Windows. Vì thế, Registry có lỗi hay “quá tải” sẽ gây ra nhiều vấn đề về hoạt động, chẳng hạn như khởi động chậm chạp, tắt máy cũng “như rùa” và không thể đặt ở chế độ Standby hoặc ngủ đông…

Vì vậy, thỉnh thoảng bạn nên dọn dẹp, thu gọn và tối ưu hóa Registry để giúp máy tính duy trì “sức khỏe” để hoạt động tốt hơn.

4. Ổ cứng “ngổn ngang”

Sự phân đoạn file (fragmentation) - các file nằm rải rác, lộn xộn vừa tốn diện tích ổ cứng vừa khiến quá trình tập hợp lại thông tin và xếp chúng theo trật tự càng lâu. Hơn nữa, tìm được một vùng trống để lưu dữ liệu cũng mất rất nhiều công sức. Khi đó, tốc độ hoạt động của máy tính sẽ bị giảm xuống, đặc biệt là trong quá trình chuyển đổi menu và truy cập file.

Vì thế, bạn có thể cải thiện tình hình này bằng tiện ích Disk Defragmenter và Disk Cleanup, tại địa chỉ: Start menuà Accessories à System Tools.

5. Phần mềm an ninh “vô dụng” chiếm dụng tài nguyên

Phần mềm an ninh không phải lúc nào và phần mềm nào cũng quét virus tốt như bạn mong muốn. Đáng tiếc là rất nhiều phần mềm bảo mật chiếm dụng nhiều bộ nhớ, tài nguyên của hệ thống. Vì thế, máy tính hoạt động rất ì ạch vì những phần mềm đó liên tục quét và kiểm tra an ninh cho hệ thống.

Do đó, để kiểm tra phần mềm an ninh đang cài trên máy tính chiếm bao nhiêu bộ nhớ của máy tính, bạn nhấn tổ hợp phím CTRL+ALT+DELETE và chọn phần Task manager. Tại danh mục hiện ra, bạn nhìn vào bảng “processes” để biết được dung lượng của nó.

6. “Tàn dư” của các chương trình đã gỡ bỏ

Việc gỡ bỏ một ứng dụng từ điều khiển control panel hay qua start menu thường bỏ sót một số bộ phận của phần mềm đó. Những “tàn dư” này có thể khiến máy tính của bạn chạy chậm hơn.

Hay bạn thường xuyên phải đối đầu với các file không tài nào xóa được.

(Theo DT)

Tổng hợp

Những cách chữa trị Khi máy bị chạy chậm

Chỉnh sửa registry cho Windows XP (I)

Registry là nơi chứa các giá trị, các thiết lập mặc định của Windows. Bằng cách can thiệp vào Registry, bạn có thể thay đổi các thiết lập này nhằm thay đổi hệ thống theo như ‎ý muốn. Bài viết sau đây xin hướng dẫn một số thay đổi khóa trong Registry đối với Windows XP.

I. Tăng tốc độ máy tính bằng cách tăng DiskCache.

Disk Cache là nơi lưu trữ dữ liệu ẩn của bộ nhớ, mà những dữ liệu được lưu trữ trong này có thể nhanh chóng truy cập đến. Để tăng tốc độ máy tính, bạn có thể tăng dung lượng lưu trữ của Cache để có thể nhanh chóng sử dụng. Cách tiến hành như sau.

1. Đầu tiên hãy xem thử bộ nhớ của máy bạn là bao nhiêu bằng cách click chuột phải vào biểu tượng My Computer chọn Properties. Tại đây bạn có thể xem bộ nhớ RAM của máy bạn là bao nhiêu (ví dụ 512 MB of RAM)

2. Sau khi đã xác định dung lượng của bộ nhớ, bạn nhấn Start, chọn Run và gõ Regedit vào hộp thoại. Tiếp theo, bạn tìm đến khóa HKEY_LOCAL_MACHINE/SYSTEM / CurrentControlSet / Control / SessionManager / Memory / Management / IoPageLockLimit

3. Click đôi vào key IoPageLockLimit và điều giá trị thích hợp vào với giá trị tương ứng với bộ nhớ RAM, cụ thể như sau :

- 64 MB RAM : 1000

- 128 MB RAM : 4000

- 256 MB RAM : 10000

- Từ 512 MB RAM trở lên : 40000

4. Cuối cùng khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Lưu ‎ý: Trước khi sử lại giá trị tương ứng với bộ nhớ RAM, bạn phải ghi lại giá trị ban đầu của key IoPageLockLimit. Sau khi thay đổi và khởi động lại máy, nếu máy tính của bạn hoạt động không bình thường, bạn thực hiện lại các bước như trên và điền lại giá trị ban đầu.

II. Hiển thị trạng thái lỗi của kết nối mạng

Thủ thuật sau đây cho phép bạn hiển thị trạng thái lỗi của kết nối LAN và WAN. Những thông tin thu được này có thể sẽ có giá trị trong việc dự đoán các lỗi có thể xảy ra cho kết nối trên hệ thống.

1. Đầu tiên, bạn click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

2. Trong cửa sổ Regedit mở ra, bạn tìm khóa : HKEY_LOCAL_MACHINE / SYSTEM / CurrentControlSet / Control / Network / Connections / StatMon

3. Tại khung bên phải, click chuột phải, chọn New -> DWORD Value để tạo một key mới có tên là ShowLanErrors, hoặc trong trường hợp key này đã tồn tại thì bạn điều chỉnh lại giá trị của key này từ 0 (default) thành 1 (enble error count)

Cuối cùng khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

III. Sắp xếp Menu và Favourites theo thứ tự từ A-Z

Thông thường các chương trình có trong Menu hoặc lưu trong danh sách Favourites được sắp xếp lộn xộn không theo một thứ tự nhất định. Tuy nhiên để tiện cho việc tra cứu cũng như sử dụng dễ dàng, bạn có thể sắp xếp chúng theo thứ tự từ A-Z của tên gọi bằng cách sau.

1. Đầu tiên click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

2. Tìm đến khóa : HKEY_CURRENT_USER / Software / Microsoft / Windows / CurrentVersion / Policies / Explorer

3. Để sắp xếp danh sách của Favourites, bạn xóa key Favourites ở trong bảng bên trái. Để sắp xếp danh sách của Start Menu, bạn xóa key Start Menu2 ở bảng bên trái.

4. Cuối cùng khởi động lại máy và bạn sẽ thấy 2 danh sách này đã được sắp xếp theo một trật tự alphabet.

IV. Tắt hộp thoại “Balloon Tips”

Ballon Tips là một dạng hộp thoại thông báo khi mà hệ thống có một thay đổi nào đó. Tuy nhiên đôi khi những sự thông báo này sẽ gây những phiền hà không mong muốn. Bạn có thể tắt chức năng thông báo này để không xuất hiện những hộp thoại như vậy nữa.

1. Đầu tiên click Start, chọn Run và gõ Regedit vào hộp thoại.

2. Tìm đến khóa : HKEY_CURRENT_USER\Software / Microsoft / Windows / Current
Version / Explorer / Advanced

3. Tiếp theo, tìm đến key EnableBallonTips ở bảng bên phải, hoặc click chuột phải và chọn New DWORD Value để tạo 1 key mới có tên như trên. Thiết lập gái trị cho key này là 0. Ngược lại, nếu muốn xuất hiện trở lại những thông báo thì thiết lập là 1.

4. Cuối cùng khởi động lại máy tính để những thiết lập có tác dụng.

Chỉnh sửa registry cho Windows XP (II)

Chúng tôi xin giới thiệu tiếp đến các bạn một số thủ thuật khác liên quan đến Registry. Tuy nhiên trước khi tiến hành bất cứ điều gì liên quan đến Registry, bạn cần phải lưu ý rằng : Sao lưu Registry trước khi tiến hành.

1. Thay đổi vị trí của các thư mục quan trọng: Thông thường, những thư mục đặc biệt trên máy tính của bạn, như My Documents, My Picture… thường mặc định nằm trên ổ đĩa hệ thống. Điều này sẽ vô cùng bất tiện nếu như đến một lúc nào đó, bạn không thể khởi động máy tính của mình và buộc phải format lại ổ đĩa hệ thống và cài lại Windows.

Để an toàn hơn, bạn có thể di chuyển những thư mục đặc biệt này sang một phân vùng ổ cứng khác. Bạn có thể thay đổi vị trí mặc định của các thư mục đặc biệt như: My Documents, Favourites, Desktop, My Pictures, My Music… bằng cách can thiệp vào Registry. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng quản l ‎ý và lưu trữ dữ liệu trên thư mục đặc biệt này.

Để thực hiện điều này, bạn làm theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn run và điền regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến theo đường dẫn : HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\User Shell Folders

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn sẽ thấy tên các thư mục đặc biệ và vị trí của nó trên đĩa cứng. Nếu bạn muốn thay đổi vị trí của một thư mục nào, click đôi vào thư mục đó và đánh lại đường dẫn cho nó.

- Cuối cùng, chỉ cần đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, những thư mục quan trọng của bạn đã được an toàn cho dù bạn có phải format phân vùng hệ thống để cài lại Windows đi chăng nữa.

2. Cách ly phân vùng hệ thống: Máy tính của bạn có nhiều người sử dụng, và bạn lo sợ rằng một người trong số đó sẽ vô tình xóa đi 1 file hệ thống làm ảnh hưởng đến cả hệ thống của máy tính ? Các bảo vệ tốt nhất đó là … dấu đi cả phân vùng hệ thống.

Thông thường, khi cài đặt, Windows sẽ được cài đặt trên 1 phân vùng ổ cứng, gọi là phân vùng hệ thống. Cũng như khi bạn muốn bảo vệ dữ liệu quan trọng của mình, bạn có thể sử dụng chức năng ẩn (hidden) trong windows để dấu chúng đi. Tuy nhiên, nếu trường hợp là cả một phân vùng trên ổ cứng thì chức năng này lại không có tác dụng. Vậy thì chỉ cần một thủ thuật nhỏ can thiệp vào Registry của hệ thống, bạn đã có thể dấu đi cả một phần vùng ổ cứng.

Để dấu đi phân vùng chứa hệ thống, bạn thực hiện theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn run và điền Regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến khóa sau : HKey_Current_User \ Software \ Microsoft \ Windows \ Current Version \ Policies \ Explorer

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn click chuột phải vào một vùng trống và chọn New -> DWORD và đặt giá trị cho nó là 3FFFFFF

- Cuối cùng, bạn đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, dữ liệu trên phân vùng hệ thống của bạn sẽ được an tòan khi mà đã hoàn toàn biến mất. Để truy cập vào phân vùng này, bạn vào My Computer và điền tên của phân vùng ổ cứng trên khung đường dẫn.

3. Tự động đóng các chương trình bị treo: Thông thường, để đóng một chương trình bị treo trong quá trình hoạt động (trạng thái Not Responding) bạn phải vào Task Manager (bằng cách bấm tổ hợp phím Ctrl + Alt + Delete) và tìm đến chương trình đó trong số các chương trình đang hoạt động để kết thúc quá trình hoạt động của nó (End Processing). Đôi khi những chương trình bị treo này có thể gây ra một số vấn đề khi sử dụng Windows hoặc các chương trình khác. Tuy nhiên, bạn có thể thiết lập để máy tính tự động kết thức những chương trình bị treo đó một cách tự động.

Windows có một tính năng để đóng các chương trình bị treo một cách tự động. Bạn có thể kích hoạt tính năng này bằng cách can thiệp vào Registry của hệ thống. Sau đây là các bước thực hiện:

- Đầu tiên, click vào Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến : Hkey_Current_User \ Control Panel \ Desktop

- Tại đây, ở  cửa sổ bên phải, click đôi vào khóa AutoEndTasks. Giá trị mặc định của khóa này là 0, bây giờ bạn thay đổi lại giá trị này thành 1.

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, Windows sẽ tự động đóng toàn bộ những chương trình bị treo trên hệ thống của bạn mà không cần bạn phải sử dụng chức năng End Task của Task Manager.

4. Gỡ bỏ hoặc kích hoạt chức năng AutoRun của CDROM:Thông thường, khi bạn bỏ một đĩa CD vào CDROM và đóng khay đĩa lại, chức năng Auto Run của hệ thống sẽ được kích hoạt và hỏi bạn sẽ làm gì với chiếc CD đó, hoặc nếu đó là chiếc CD chứa nội dung phim hoặc nhạc thì các chương trình chơi nhạc và phim sẽ tự động kích hoat… Đôi khi điều này thật là bất tiện nếu như bạn chỉ muốn bỏ chiếc đĩa vào để làm việc khác chứ không phải để coi phim và nghe nhạc.

Nếu như bạn không muốn hệ thống thông báo với mình điều đó nữa mà sẽ tự mình quyết định sẽ nên làm gì thì bạn có thể chỉnh lại tính năng Auto Run của CD ROM.

Thực hiện theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

- Tiếp theo, tìm đến theo khóa : HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\CDRom

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn sẽ thấy khóa Autorun, hoặc nếu không thấy, bạn có thể click chuột phải lên một vùng trống ở cửa sổ bên phải và chọn New -> DWORD và đặt tên khóa mới là Autorun.

- Click đôi vào khóa Autorun và thiết lập lại giá trị của nó : giá trị 0 nghĩa là gỡ bỏ chức năng Autorun của CDROM và 1 nghĩa là sẽ kích hoạt chức năng này.

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động laị máy tính.

Bây giờ, mỗi khi bỏ đĩa vào khay đĩa, mọi quyền quyết định sẽ do bạn lựa chọn, không phải do hệ thống quyết định giúp bạn nữa.

Chỉnh sửa registry cho Windows XP (III)

Hệ thống máy tính sẽ không được khai thác hết mức hiệu quả nếu như chủ nhân không can thiệp và chỉnh sửa vào Registry. Tuy nhiên, để can thiệp và chỉnh sửa vào Registry cho đúng cách và an toàn thì không phải ai cũng làm được. Hãy cùng củng cố hơn nữa tính hiệu quả của hệ thống với bài viết sau.

1. Ghi nhận lại các lỗi do hệ thống gây ra: Microsoft tuyên bố quá nửa các lỗi xảy đến với hệ thống là do các phần mềm cài đặt trên hệ thống. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có nhiều lý do khiến cho Windows không hoạt động được bình thường, như các lý do từ phía người sử dụng, do update BIOS hoặc Driver…

Cách đơn giản nhất để có thể biết lý do gây ra lỗi của hệ thống là ghi nhận lại các lý do đó. Bằng cách chỉnh sửa một ít trong Registry của hệ thống, bạn có thể tìm ra lý do lỗi của Windows, và toàn bộ các lỗi này sẽ được ghi nhận vào trong 1 file (log file) để bạn tiện theo dõi. Thực hiện theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

-   Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến khóa: HKEY_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ Reliability

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn click đôi vào khóa shutdownreasonUI và thay đổi giá trị của nó thành 1 (giá trị mặc định của khóa này là 0)

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại hệ thống để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, mỗi khi có lỗi xảy ra với hệ thống, bạn có thể tìm thấy các lý do gây ra lỗi bằng cách đọc log file. Để đọc log file, bạn vào Control Panel, chọn Administrative Tools. Tại đây sẽ có mục LogFiles hoặc Event Viewer. Đọc các Files Log ghi nhận lỗi để biết được điều gì gây ra lỗi sẽ giúp bạn giải quyết triệt để hơn những lý do này, giúp hệ thống hoạt động được ổn định.

2. Thay đổi thông tin đăng ký: Đôi khi, trong quá trình cài đặt Windows, bạn điền sai thông tin cá nhân để đăng ký nhưng lại không chú ý, đến khi sử dụng mới phát hiện ra lỗi này. Để thay đổi những thông tin này, bạn cần phải repair lại Windows, sẽ rất là phực tạp và rắc rối. Tuy nhiên, đừng lo, bởi vì chỉ cần sửa lại một ít trong Registry là bạn có thể thay đổi các thông tin đăng ky’ bất cứ lúc nào mình muốn.

Để làm điều này, bạn thực hiện theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, tìm đến khóa : HKEY_LOCAL_MACHINE / SOFTWARE / Microsoft / Windows NT / CurrentVersion

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn click đôi vào khóa RegisteredOwner để thay đổi tên đã đăng ky’. Click đôi vào khóa RegisteredOrganization để thay đổi tên nơi làm việc của bạn mà bạn đã đăng ky’(nếu muốn)

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, để xem thông tin cài đặt đã đúng như bạn mong muốn hay chưa, bạn có thể  click chuột phải vào My Computer và chọn Properties, toàn bộ thông tin cài đặt của hệ thống sẽ được hiển thị.

3. Thiết lập luôn luôn xóa mà không thông qua thùng rác: Recycle Bin (Thùng rác) là thư mục đặc biệt của Windows, là nơi để chứa những file và thư mục mà bạn đã xóa và từ đó có thể khôi phục lại chúng trở về vị trí ban đầu. Tuy nhiên, thông thường những file và thư mục mà bạn đã quyết định xóa chúng đi thì thường không còn tác dụng sử dụng, do đó sau đó bạn lại phải tiếp tục vào thùng rác để xóa chúng vĩnh viễn khỏi máy.

Bằng cách can thiệp vào Registry, bạn có thể giảm đi công đoạn vào thùng rác để tiếp tục xóa chúng, mà chúng sẽ xóa vĩnh viễn khỏi máy mà không cần thông qua thùng rác, điều này tương tự với việc bạn nhấn phím Shift khi xóa một file hoặc thư mục.

Để làm việc này, bạn thực hiện theo các bước sau :

- Đầu tiên, click Start, chọn Run và điền Regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến khóa : HKEY_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Microsoft\Windows \ CurrentVersion \ Explorer \ BitBucket

 - Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn click đôi vào khóa NukeDelete và thay đổi giá trị của nó thành 1 (giá trị mặc định của khóa này là 0)

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có hiệu quả.

Bây giờ, bạn hãy thử xóa đi một file hoặc thư mục bất kỳ nào đó để coi tác dụng của thay đổi vừa tiến hành.

4. Tăng tốc hiển thị Start Menu: Start Menu là danh sách các chương trình và tiện ích được hiển thị khi bạn bấm vào nút Start. Nếu bạn vẫn còn đang phải sử dụng một chiếc máy tính cũ hoặc chậm thì khi nhấn vào nút Start, bạn phải mất một khoảng thời gian để danh sách này hiện ra.

Tuy nhiên, chỉ cần sửa lại một ít trong Registry của hệ thống, tốc độ hiển thị của danh sách này sẽ được cải thiện rất nhiều, bởi vì tốc độ mặc định được thiết lập để hiển thị nó là rất chậm.

Để thực hiện được điều này, bạn tiến hành theo các bước sau:

- Đầu tiên, click Start, chọn Run về điều Regedit vào hộp thoại.

- Tại cửa sổ Registry Editor, bạn tìm đến theo khóa : HKEY_CURRENT_USER \ Control Panel \ Desktop \ MenuShowDelay

- Tại đây, ở cửa sổ bên phải, bạn click đôi vào khóa MenuShowDelay và thiết lập lại giá trị của nó. Giá trị mặc định của khóa này là 400, là khoản thời gian để Start Menu được hiển thị. Giá trị này được phép thay đổi trong khoảng từ 0 đến 400. Do đó, bạn thay đổi giá trị của nó trở thành 0 để tăng tốc độ hiển thị.

- Cuối cùng, đóng cửa sổ Registry Editor và khởi động lại máy để thiết lập có tác dụng.

Bây giờ, bạn sẽ cảm thấy rõ rệt nhất sự thay đổi từ chiếc máy “cọc cạch” của mình.

 
(Theo DT)